Marten Strating (Steenfabriek Strating): “We rijden met z’n allen langs oeroude rode Groninger zeeklei"
Wanneer je onder een van de nieuwe viaducten van Ring Zuid doorrijdt of -loopt, kijk dan vooral even omhoog. Dan zie je dat de zijkanten van de viaducten bekleed zijn met opvallende rode stenen. Die komen uit onze eigen provincie en zijn tegelijkertijd fonkelnieuw en eeuwenoud, vertelt Marten Strating, eigenaar van Steenfabriek Strating in Oude Pekela.
Lang geleden liep de provincie Groningen regelmatig onder water: de zee spoelde over het land en liet daar kleiresten achter. “Wij mogen daarvan een laagje afgraven”, zegt Marten. Hij is samen met zijn broer de vijfde generatie die dit familiebedrijf uit 1883 runt. “We winnen de klei op twee locaties in de provincie Groningen, in de Dollardpolders en op het Hogeland. Dat gaat allemaal in goed overleg met provincie, waterschap en Natuurmonumenten.”
Gehaktmolen voor klei
De klei wordt van de winlocaties naar de loodsen in Oude Pekela vervoerd. In de fabriek wordt er gladde en stabiele massa van gemaakt. Deze massa gaat in de ‘extruder’ of strengpers, waar de klei onder druk doorheen wordt gespoten. Via de spuitmond komt een gladde streng in de juiste hoogte en breedte naar buiten. “Het lijkt wel wat op een gehaktmolen”, glimlacht Marten. “Uit de streng snijden wij de stenen op de gewenste maat en geven we ze een bewerking mee. Voor Aanpak Ring Zuid zijn veel steenstrips gebruikt. Hiervoor gebruiken we een apart mondstuk, daarna worden de strips op dikte gesneden. Als je goed kijkt, zie je dat ze verschillende breedtes hebben.” De gevormde stenen worden gedroogd en gebakken, waarna ze klaar zijn voor gebruik. Maar waar komt de bijzondere rode kleur van de Strating-stenen vandaan? “Dat komt doordat er in die afgezette zeeklei roest zit”, legt Marten uit. “Deze rode Groninger klei is uniek en maken onze stenen een echt noordelijk natuurproduct.”
“Ik rijd zelf dagelijks over de ring, dan kijk ik er toch wel met trots naar. Wat eerst alleen op papier stond, is hier uiteindelijk met rasse schreden neergezet."
‘Noordelijk onderonsje’
In 2016 werd Steenfabriek Strating in Oude Pekela benaderd door Combinatie Herepoort om mee te doen in een ‘noordelijk onderonsje’ om de opdracht voor Aanpak Ring Zuid binnen te halen. “We hebben borden samengesteld en samen met de architecten in Oude Pekela om tafel gezeten en het patroon bedacht. Ik vind het prachtig dat dat gelukt is!” In 2018 was de Helperzoomtunnel als eerste aan de beurt om afgewerkt te worden met de steenstrips. In 2019 volgde de rest van de ringweg. “Een deel van de strips is op locatie bij de betonverwerker in Zuidbroek verwerkt in de elementen die aan de viaducten zijn opgehangen”, vertelt Marten. “Bij de ingang van de verdiepte ligging zijn ze ter plekke, dus tijdens het werk buiten, geplaatst door het afbouwbedrijf.”
Overigens zijn stenen van Strating ook op niet-zichtbare plekken verwerkt in Aanpak Ring Zuid, onder meer in de onderlaag van de viaducten. “Ik rijd zelf dagelijks over de ring, dan kijk ik er toch wel met trots naar. Wat eerst alleen op papier stond, is hier uiteindelijk met rasse schreden neergezet. Dat ik de impact zie van onze eigen bijdrage, vind ik heel mooi.”
Duurzame keuze
Met ‘zijn’ stenen is volgens Marten ook een duurzaam product ingezet. “Zowel de klei als de stenen leggen slechts korte afstanden af, alles gebeurt in onze eigen provincie. Bovendien zijn de steenstrips optimaal gebruikt. De voor- en achterkant zijn verschillend, de één is vlak en de ander iets ruiger. In een ‘om-en-ompatroon’ zijn beide kanten gebruikt, zo hoefden we bijna niets weg te gooien. En: baksteen gaat héél lang mee!” De plekken waar Strating de klei afgraaft, krijgen daarna een nieuwe functie als waterbuffer of natuurgebied. Raakt de Groninger klei voor de Strating-stenen eigenlijk ooit op? “Nou daar hoef je niet bang voor te zijn hoor!”, lacht Marten, “we kunnen nog heel lang vooruit!”
Lees ook:
Het Lübeckpad, het fietspad tussen de Bornholmstraat en de Europaweg, is van maandag 13 januari 08:00 uur tot vrijdag 14 februari 17:00 uur afgesloten. Fietsers kunnen omrijden via de Herningweg of de Sontweg.
De werkzaamheden aan het Winschoterdiep-oostzijde en een deel van de parallelweg Europaweg duren langer dan gepland. Hierdoor blijft de Winschoterdiep-oostzijde afgesloten tot medio februari 2025.
Vanaf donderdag 9 januari kunnen inwoners van de gemeente Groningen een maand lang meedenken en meepraten over het Geheugenpaviljoen in het toekomstige Zuiderplantsoen. Met direct omwonenden gaat de gemeente apart in gesprek.