2138_2728 foto vrijheidsplein vermoedelijk eind jaren zeventig header

Toen – Angstzweet voor het Vrijheidsplein

John9 maart 2022West


De afgelopen dagen hebben we uitgebreid stilgestaan bij het afscheid van het Julianaplein. Maar er is nog een verkeersplein dat sinds vorige week niet meer in zijn oude vorm terugkeert. Dat is het Vrijheidsplein, het grote verkeersplein aan de voet van de Gasunie. Het Vrijheidsplein verbindt de westelijke ringweg met de zuidelijke ringweg. Wie is er niet overheen gereden, al niet met bonzend hart?

Jaren 60

In de jaren 60 bestond de westelijke ringweg nog niet. De A7/N7 werd doorgetrokken vanaf Hoogkerk tot aan de Paterswoldseweg. Deze weg kwam door het Stadspark, aan de zuidkant van de drafbaan en de ijsbaan. Hij ging over het kruispunt heen van de Laan van de Vrijheid en de Middenlaan, die tussen de ijsbaan en de drafbaan doorliep.

0817_00952_0001 plattegrond groningen 1963 uitsnede2
Uitsnede uit plattegrond van Groningen uit 1963. De N7/A7 is al te zien. Uitgever: H. Edzes jr. Collectie Groninger Archieven.

Jaren 70

In 1971 verscheen het Vrijheidsplein voor het eerst op de plattegronden van Groningen. Het plein is dan een rotonde onder de N7/A7, op de plek van het kruispunt Laan van de Vrede met de Expositielaan, de nieuwe naam van de Middenlaan. De Expositielaan is vernoemd naar de Martinihal, die in september 1969 geopend was.

0817_00747_0001 plattegrond groningen 1971 uitsnede2
Uitsnede van een plattegrond uit Groningen van 1971. Vervaardiger: cop. VVV Groningen N.B.T. Collectie Groninger Archieven.

Later in de jaren 70 werd de westelijke ringweg aangelegd, op de plek van de Expositielaan en de Laan 1940-1945. De hele westelijke ringweg kreeg de naam Laan 1940-1945. Ook andere wegen in dit deel van de stad hebben een naam gekregen die verwijst naar de Tweede Wereldoorlog. Het was dan ook vanzelfsprekend dat het verkeersplein in het verlengde van de Laan van de Vrijheid het Vrijheidsplein werd genoemd. Eind jaren 70 werd het plein in gebruik genomen.

De jaren erna

Ook op het Vrijheidsplein leidde de enorme toename van het verkeer in Groningen tot knelpunten. Het ontwerp van het plein, met drie banen en een grote hoeveelheid op- en afritten, hielp hier niet aan mee. Het was altijd goed opletten op het plein voor auto's die plotseling van rijstrook wisselden. Bij sommige beginnende bestuurders brak het angstzweet al uit al ze tijdens hun rijlessen in de stad het Vrijheidsplein naderden...

2138_2728 foto vrijheidsplein vermoedelijk eind jaren zeventig
Het Vrijheidsplein is deels afgezet vanwege een gekantelde vrachtwagen. De politie noteert alle gegevens. De foto is vermoedelijk eind jaren 70, begin jaren 80 gemaakt. Foto: Gemeentepolitie. Collectie Groninger Archieven.

2009

In 2009 werden enkele aanpassingen gedaan aan het Vrijheidsplein om de doorstroming te verbeteren. Zo verdween de aansluiting met de weg waar het plein zijn naam aan dankt, de Laan van de Vrijheid.

Aanpak Ring Zuid

In 2014 werd het Tracébesluit voor Aanpak Ring Zuid vastgesteld, met plannen voor het aanpassen van het Vrijheidsplein. Net als bij het Julianaplein moet hier een ‘ongelijkvloers’ plein komen, zodat de verkeersstromen elkaar niet meer kruisen. Het viaduct boven het Vrijheidsplein kan deels behouden blijven, maar moet worden gerenoveerd en verbreed.

20180928 luchtfoto vrijheidsplein - foto Rijkswaterstaat - Ring Zuid Groningen (55)
Het Vrijheidsplein gezien vanuit het oosten in september 2018. De renovatiewerkzaamheden zijn net gestart. Foto: Rijkswaterstaat.

In februari dit jaar hebben we bij het Vrijheidsplein drie tijdelijke wegen aangelegd. Dat geeft ons de ruimte het Vrijheidsplein helemaal te ontmantelen. Een van de tijdelijke wegen is een afrit naar de Laan van de Vrijheid, zodat de oorspronkelijke situatie voor even weer een beetje hersteld is.

Op onze webcam is te zien hoe het Vrijheidsplein er nu uitziet.

Toekomst

Als het Vrijheidsplein klaar is, is het ingrijpend veranderd. De verkeersstromen kunnen dan, net als op het Julianaplein, doorrijden zonder elkaar te kruisen.




RingZuid-Vrijheidsplein-2030
RingZuid-Vrijheidsplein 2013

Het Vrijheidsplein. Links van de oranje lijn de oude situatie, rechts ervan de toekomstige situatie. Beweeg de oranje lijn naar links en rechts om de verschillen te zien.


Lees ook: