Gluren bij de buren (2): Oostelijke ringweg Groningen

Op de oostelijke ringweg van Groningen zijn de afgelopen vijf jaar alle verkeerslichten verdwenen. De aansluitingen bij Ulgersmaborg/Lewenborg, Kardinge en Beijum/De Hunze zijn al ongelijkvloers gemaakt. De kruispunten hebben plaats gemaakt voor nieuwe rotondes en viaducten. Op dit moment wordt nog gewerkt aan de aansluiting Beijum-Noord/Groningerweg. Door de aanpassingen is de oostelijke ringweg veiliger geworden en stroomt het verkeer beter door.

Overeenkomsten en verschillen

Een belangrijk verschil tussen de oostelijke en de zuidelijke ringweg is de hoeveelheid verkeer. De zuidelijke ringweg en het Julianaplein vormen de entree van de stad Groningen uit zuidelijke en westelijke richting. Vanuit oostelijke en noordoostelijke richting komen veel minder mensen naar de stad toe. Een ander verschil is dat de oostelijke ringweg vier gelijkvloerse kruisingen kende met verkeerslichten. Door deze kruisingen ongelijkvloers te maken, is de doorstroming enorm verbeterd. Op de zuidelijke ringweg komen de automobilisten alleen verkeerslichten tegen op het Julianaplein, maar dit is wel het drukste knooppunt van Noord-Nederland. Ook zijn op de zuidelijke ringweg nog andere aanpassingen nodig, zoals het wijzigen van aansluitingen, het aanleggen van extra rijstroken en natuurlijk de aanleg van de verdiepte ligging. Aanpak Ring Zuid is daarmee een veel groter project dan de ombouw van de oostelijke ringweg. Toch kan Aanpak Ring Zuid wel iets van haar ‘zusterproject’ leren. Bijvoorbeeld van de maatregelen die bij de oostelijke ringweg zijn genomen om de overlast te beperken.

Overlast beperken

De ombouw van de oostelijke ringweg leverde niet alleen hinder op voor de weggebruikers, maar ook voor de bewoners van de omliggende wijken, zoals Beijum en Lewenborg. Ook ondernemers rond de oostelijke ringweg hadden hinder van de werkzaamheden. Sommige bedrijven waren langere tijd minder eenvoudig te bereiken. Om de overlast te beperken, is een mix van maatregelen genomen.

• Het project is opgesplitst in deelprojecten, zodat nooit de hele weg op de schop was. Elk deelproject heeft meerdere maanden tot anderhalf jaar geduurd.
• Om de overlast voor het verkeer te beperken, is er voor gekozen om de ringweg in principe niet te stremmen, op enkele weekenden en vakanties na. Voor een vlotte doorstroming zijn tijdelijke wegen aangelegd en tijdelijke verkeerslichten geplaatst. Ook zijn viaducten naast de weg gebouwd en pas daarna op hun plaats gereden.
• Omwonenden zijn tijdig geïnformeerd over de verwachte hinder, zoals omleidingen en sloop- en heiwerkzaamheden. De nadruk lag hierbij op persoonlijke contacten. Er waren bijvoorbeeld inloopavonden voorafgaand aan de werkzaamheden en sommige bedrijven en bewoners zijn persoonlijk bezocht. Vragen zijn snel en in duidelijke taal beantwoord en voor problemen zijn direct oplossingen gezocht.
• Om de pijn voor omwonenden te verzachten, heeft de projectorganisatie soms wat extra’s gedaan, zoals reclame maken voor de omliggende bedrijven en het plaatsen van routeborden langs de weg. Ook zijn omwonenden van de luidruchtige werkzaamheden getrakteerd op een ontbijt.
• Verkeersdeelnemers zijn onder andere geïnformeerd via spotjes op RTV Noord en Twitter.

Wat nemen we mee?

Omdat de zuidelijke ringweg meer verkeer verwerkt en omdat de aanpassingen meer ingrijpend zijn dan bij de oostelijke ringweg, is bij Aanpak Ring Zuid meer nodig om de overlast te beperken. Samen met Groningen Bereikbaar passen we de ‘Minder Hinder’-aanpak toe, die elders in het land succesvol is geweest. Deze aanpak bestaat uit vijf hoofdlijnen:

• Slim bouwen: (nieuwe) bouwmethoden kiezen die de verkeershinder zo veel mogelijk beperken. Gedacht kan worden aan het plaatsen van tijdelijke bruggen. Of het bouwen van de verdiepte ligging in twee delen: eerst de zuidelijke weghelft, dan de noordelijke. Zo blijft er altijd voldoende ruimte over voor het doorgaande verkeer.
• Slim plannen: ervoor zorgen dat ingrijpende wegwerkzaamheden niet tegelijk plaatsvinden, zodat het verkeer goede alternatieven heeft. Of juist werkzaamheden combineren, bijvoorbeeld om te voorkomen dat het spoor meerdere malen buiten dienst moet worden gesteld.
• Slim reizen (mobiliteitsmanagement): andere vervoersvormen aantrekkelijker maken, om het verkeer in de spits terug te dringen. Bijvoorbeeld: automobilisten overhalen om tijdens de spits gebruik te maken van de P+R-terreinen, of ervoor zorgen dat ze buiten de spits reizen.
• Verkeersmanagement: het verkeer zo goed mogelijk leiden over de beschikbare wegen.
• Tijdig communiceren: verkeersdeelnemers actuele informatie geven zodat ze weten waar ze aan toe zijn en daar eventueel hun reisgedrag op kunnen aanpassen.

Binnen deze aanpak kunnen we gebruikmaken van de ervaringen die bij de oostelijke ringweg zijn opgedaan, vertelt Alex Steenbergen van Aanpak Ring Zuid. “De zuidelijke ringweg blijft, net als de oostelijke ringweg, ‘gewoon’ open tijdens de ombouw. Per rijrichting zijn steeds twee rijstroken beschikbaar. Daarnaast bieden we alternatieven aan, bijvoorbeeld een tijdelijke weg of een omleiding. We gaan intensief communiceren met omwonenden en bedrijven en waar dat kan, kiezen we voor persoonlijk contact. Ook zorgen we ervoor dat verkeersdeelnemers goed op de hoogte zijn van de werkzaamheden en de hinder hiervan. Het kan een voordeel zijn dat weggebruikers rond Groningen al gewend zijn geraakt aan de nieuwe manieren om ze te informeren, zoals via de digitale informatiepanelen bij de invalswegen. Zo bekeken is de ombouw van de oostelijke ringweg voor ons een nuttige vingeroefening geweest.”

Dit is de tweede aflevering van ‘Gluren bij de buren’. In deze reeks artikelen bekijken we enkele projecten in het land die overeenkomsten hebben met Aanpak Ring Zuid. Daarbij kijken we vooral naar wat er gedaan is om de overlast te beperken. Aanpak Ring Zuid kan van deze ervaringen gebruik maken. Aflevering 1 ging over de N31 'Haak om Leeuwarden'.