Groningse liggers voorspellen staat van andere Nederlandse viaducten
De Esperantokruising in Groningen is de afgelopen weken onherkenbaar veranderd. Het deel van het viaduct waar de voormalige zuidbaan van de zuidelijke ringweg overheen liep, is verdwenen. Uit het viaduct hebben kranen meerdere liggers gehesen. Twee van deze liggers uit het gedeelte boven het spoor zijn voor onderzoek naar de Technische Universiteit Delft gegaan. “Deze liggers gaan we testen op belastbaarheid en op de kwaliteit van het beton en de wapening”, vertelt Cor van der Veen, hoofddocent bij de faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen van de TU Delft.
Van der Veen en de onderzoeksgroep betonconstructies doen al meer dan tien jaar onderzoek naar de werkelijke sterkte van bruggen en viaducten in Nederland. Dit doen ze in opdracht van Rijkswaterstaat, die meer wil weten over de staat en draagkracht van de constructies. “De brug is bij het bouwen in de jaren ‘60 natuurlijk helemaal berekend, maar inmiddels zijn er vanuit de EU nieuwe rekenregels”, aldus Van der Veen. “Deze rekenregels zijn strenger en gelden voor nieuwe constructies of bij grote veranderingen aan bestaande bruggen. Door de liggers van gesloopte bruggen te testen, kunnen we uitrekenen of de bestaande bruggen van hetzelfde type aan de nieuwe eisen voldoen.”
Type brug
Het gesloopte viaduct bij de Esperantokruising is van het type ‘T-ligger met tussenstort’. Hiervan zijn er ongeveer 60 in Nederland en deze werden veel gebouwd in de jaren ‘60. “Andere bruggen van dit type zijn bijvoorbeeld de Merwedebrug bij Gorinchem en de Van Brienenoordbrug bij Rotterdam”, legt Van der Veen uit. “Meestal wordt dit type brug ingezet als aanbrug; een verlenging boven bijvoorbeeld uiterwaarden van een rivier.” Op de zuidelijke ringweg in Groningen zijn er ook meerdere bruggen van dit type gebouwd, namelijk iets voor en na de Esperantokruising, boven de Hereweg en over het Oude Winschoterdiep.
Onderzoek
De faculteit in Delft gaat de draagkracht van de twee liggers testen. Hiervoor worden de liggers in het Stevin Laboratorium op een proefopstelling gehesen, waarna er stukje bij beetje meer belasting op de ligger komt te staan totdat hij bezwijkt. “Het gaat ons er vooral om wanneer en hoe de ligger bezwijkt en waar het zwakste punt zit”, vertelt Van der Veen. “Deze informatie vormt de ijking voor een computermodel waarmee we de sterkte van de andere bestaande bruggen van dit type kunnen berekenen. De meeste zijn namelijk nog de komende tien, twintig of 30 jaar in gebruik en dan moeten we wel weten hoe lang ze nog mee kunnen.” Naast het onderzoek naar de draagkracht van de ligger, onderzoekt de TU Delft ook onder andere de staat van de wapening en voorspanning in het beton. Ook wordt het ontstaan van scheurtjes onderzocht, die door middel van geluidsgolven kunnen ontstaan.
Doorzagen
De twee liggers zijn inmiddels door een vrachtwagen naar Delft gebracht. Hiervoor werden ze doormidden gezaagd. “Dit doorzagen heeft een heel praktische reden. De totale hijskracht in ons laboratorium is maximaal 20 ton en één ligger is ongeveer 37 ton. Met 4 halve liggers kunnen we ons onderzoek ook prima uitvoeren”, aldus Van der Veen. De liggers zijn nu opgeslagen in Delft. De proefopstelling moet namelijk nog worden berekend en opgebouwd. Daarna is alles gereed voor het onderzoek. “De komende maanden gaan we dit onderzoek uitvoeren. De resultaten kunnen onder andere gebruikt worden door twee promovendi.”
Oude Winschoterdiep
Wanneer het viaduct boven het Oude Winschoterdiep wordt gesloopt, gaan er weer twee liggers naar de TU Delft. In dit viaduct is een vergelijkbaar type ligger gebruikt, maar is andere wapening toegepast.
Titelfoto: Cor van der Veen (TU Delft). Foto: Jeroen van Kooten.
Lees ook:
Op donderdag 21 november en vrijdag 22 november planten we bomen aan bij de parallelweg van de westelijke ringweg (N370) ter hoogte van de Laan Corpus den Hoorn. Hierdoor zijn er verschillende afsluitingen rondom de dubbele rotonde Corpus den Hoorn/Stadspark.
De Meeuwerderbaan is vanaf 18 november voor langere tijd afgesloten vanwege werkzaamheden aan de riolering. De werkzaamheden duren naar verwachting tot mei 2025. Gedurende deze periode is de straat niet toegankelijk voor auto’s en fietsers.
Komend weekend is de verdiepte ligging vanaf het Julianaplein richting Hoogezand afgesloten. Vanuit Hoogezand richting Julianaplein gaat één rijstrook dicht. Tijdens de afsluiting planten we bomen en struiken en voeren we restpunten uit. De afsluiting is van vrijdag 22 november 20:00 uur tot maandag 25 november 5:00 uur.